Imeandikwa na Francis Ndungu

“Walinidanganya kuhusu uzito,” alisema Edward Kariuki. “Sasa nawaonyesha nambari.”

Edward anafuga nguruwe Marmanet, Kaunti ya Laikipia. Kwa miaka mingi, aliwauzia wafanyabiashara kwa kukadiria tu. Mnunuzi alichagua nguruwe, akapanga bei, na kusema ni mwepesi.

“Wangejaribu kuinua nguruwe kidogo na kusema, ‘Huyu ana kilo 30 tu,’” alisema Edward. “Lakini wengi walikuwa wazito zaidi.”

Mmoja alimwambia nguruwe ana kilo 30 na akamlipa Sh1,500. Edward baadaye aliuona huo huo nguruwe ukiuzwa buchani kwa Sh900 kwa kilo. Kilo 30 pekee zilimletea zaidi ya Sh25,000.

“Nguruwe huyo alikuwa mkubwa sana, lakini sikuwa na njia ya kuthibitisha,” alisema Edward.

Kisha rafiki kutoka Kajiado alimfundisha jinsi ya kupima uzito wa nguruwe kwa kutumia kamba na tape. Sasa anazungusha kamba kifuani mwa nguruwe, anapima urefu kutoka kichwa hadi mkia, kisha anatumia hesabu kupata uzito.

“Nilipima nguruwe mmoja — inchi 50 kifuani, inchi 72 urefu. Uzito ulikuwa zaidi ya kilo 180,” alisema Edward.

Tangu ajifunze njia hiyo, Edward huuza nguruwe wake kwa karibu Sh500 kwa kilo. Anatumia pia uzito kupanga kazi yake vizuri.

“Hupima uzito mara kwa mara. Nguruwe mgonjwa hupungua uzito. Wale wanaokua polepole huwa rahisi kugundua. Hupanga kundi linalofuata kulingana na uzito pia,” alisema.

Edward sasa haogopi hila za wanunuzi.

“Wengine huleta mizani yao wenyewe ambayo inasoma chini. Lakini kwa kamba na tape yangu, sibishani. Nawaonyesha nambari. Kama hawapendi, waende,” alisema.

Jinsi ya kupima nguruwe kwa kutumia kamba

Unahitaji:

• Kamba
  
• Tape measure
  
• Kikokotoo au simu
  

Hatua ya 1: Pima kamba kuzunguka kifua cha nguruwe, nyuma ya miguu ya mbele. Huu ndio mzingo wa kifua, pima kwa inchi.

Hatua ya 2: Pima urefu kutoka chini ya masikio hadi mwanzo wa mkia.

Hatua ya 3: Tumia hesabu hii kupata uzito:

Mzingo × Mzingo × Urefu ÷ 400 = uzito kwa paundi

Kisha piga mara 0.45 ili kupata kilo.